Vào tối ngày 03/1/2025, triển lãm mỹ thuật thường niên lần thứ 11 của Trung tâm UNESCO Mỹ thuật Hà Nội đã chính thức khai mạc tại Nhà triển lãm 29 Hàng Bài, Hà Nội. Đây là sự kiện nghệ thuật được mong chờ, không chỉ giới thiệu hơn 80 tác phẩm của 22 họa sĩ, nhà điêu khắc mà còn là nơi hội tụ tinh hoa mỹ thuật đương đại.
Trong bài phát biểu khai mạc, họa sĩ Phan Thị Thanh Mai, Giám đốc Trung tâm UNESCO Mỹ thuật Hà Nội, chia sẻ: “Tôi xin thay mặt toàn thể họa sĩ và nhà điêu khắc gửi lời chúc sức khỏe, an khang thịnh vượng đến quý vị. Gần 25 năm qua, Trung tâm UNESCO Mỹ thuật Hà Nội đã không ngừng nỗ lực xây dựng và phát triển, không chỉ thông qua các triển lãm trong nước mà còn vươn xa ra quốc tế. Chúng tôi đã tổ chức nhiều triển lãm ở Pháp, Na Uy, Thụy Điển, Hàn Quốc, mang nghệ thuật Việt Nam giới thiệu với bạn bè toàn cầu và đạt được những thành tựu đáng tự hào.”
Hoạ sĩ cũng nhấn mạnh vai trò của các họa sĩ trong việc gìn giữ và phát huy giá trị nghệ thuật truyền thống, đồng thời tiếp cận những xu hướng sáng tạo hiện đại. Sự đoàn kết và nhiệt huyết của đội ngũ nghệ sĩ đã giúp Trung tâm trở thành một điểm tựa vững chắc cho cộng đồng mỹ thuật Việt Nam.
Triển lãm năm nay giới thiệu hơn 80 tác phẩm tranh và tượng được sáng tác trên các chất liệu đa dạng như sơn mài, sơn dầu, lụa, acrylic, tổng hợp, gỗ, đá, gốm… Các tác phẩm mang nhiều phong cách từ hiện thực, tả thực, trừu tượng, trang trí, đến những thử nghiệm lập thể lạ mắt, chắc khỏe và đầy sáng tạo.
Họa sĩ Phan Thị Thanh Mai bày tỏ: “Những tác phẩm tại triển lãm lần này không chỉ là kết quả của lao động nghệ thuật miệt mài, mà còn là hơi thở của đời sống, phong cảnh và văn hóa Việt Nam. Chúng tôi mong rằng mỗi tác phẩm sẽ trở thành một sứ giả, mang vẻ đẹp và câu chuyện của quê hương lan tỏa đến trái tim người thưởng lãm.”
Tác phẩm “Căn Tĩnh” của hoạ sĩ Nguyễn Hà là một bức tranh khổ lớn được tạo nên từ chất liệu tổng hợp, như một bài thơ trầm mặc giữa dòng đời vội vã. Tranh không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật, mà còn là một không gian thiền định, nơi người xem được dẫn dắt để chạm đến chiều sâu của tâm hồn.
Trung tâm bức tranh là hình ảnh hoa sen – biểu tượng cao quý của sự thanh khiết và giác ngộ. Những đóa sen với sắc trắng ngà, vàng nhạt, được họa bằng nét cọ mềm mại, nổi bật trên nền màu xám trầm như đá. Mỗi cánh hoa, mỗi nhụy vàng đều như đang thở, như đang kể câu chuyện về sự vươn lên từ bùn lầy để tỏa sáng.
Bao quanh đóa sen là những đường nét mờ ảo, như sương khói phủ lên mặt hồ tĩnh lặng. Chất liệu tổng hợp tạo nên bề mặt tranh với những lớp vân đá, vừa ngẫu hứng, vừa đầy dụng ý, gợi lên hình ảnh của thời gian lắng đọng. Ở góc tranh, một nụ sen khép kín – biểu tượng của sự khởi đầu và tiềm năng – như một lời nhắc về hành trình tìm kiếm chính mình. Tác phẩm Căn Tĩnh không chỉ là bức tranh về hoa sen, mà còn là một triết lý sống. Họa sĩ Nguyễn Hà đã gửi gắm vào tác phẩm thông điệp về sự an nhiên, tĩnh tại giữa dòng đời xô bồ. Hoa sen trong tranh không đơn thuần là một hình ảnh, mà là một tâm thức, một lời nhắc nhở rằng con người cần tìm về căn tĩnh – gốc rễ của sự bình yên trong tâm hồn.
Những gam màu xám, trắng và vàng nhạt không chỉ tạo nên vẻ đẹp thị giác, mà còn khơi gợi cảm giác thanh thản, nhẹ nhàng. Sự đối lập giữa nền tranh trầm mặc và ánh sáng dịu dàng của hoa sen như một cuộc đối thoại giữa nội tâm con người và thế giới xung quanh – một bên là sự hỗn loạn, một bên là sự yên bình.
Nhìn vào “Căn Tĩnh,” ta không chỉ thấy hoa sen, mà còn nghe được nhịp thở của sự sống. Đóa sen ấy như đang thì thầm, mời gọi người xem bước vào một không gian thiền định, nơi mọi lo toan được gạt bỏ, chỉ còn lại sự tĩnh lặng và an yên.
Bề mặt tranh với những lớp vân đá gợi lên hình ảnh của thời gian, của những biến chuyển trong cuộc sống. Nhưng giữa những lớp vân ấy, hoa sen vẫn tỏa sáng, như một lời khẳng định rằng sự thanh tịnh và thuần khiết luôn hiện hữu, chỉ cần ta biết tìm kiếm.
Tác giả đã khéo léo sử dụng chất liệu tổng hợp để tạo nên một bức tranh vừa thực, vừa ảo. Chất liệu ấy không chỉ làm nền, mà còn là một phần của câu chuyện, gợi lên hình ảnh bùn đất – nơi hoa sen sinh trưởng – và những lớp ký ức chồng chất của cuộc đời.
“Căn Tĩnh” không chỉ là một bức tranh để ngắm nhìn, mà còn là một trải nghiệm cảm xúc, một hành trình tìm về chính mình. Hoa sen trong tranh không phải là một hình ảnh cố định, mà là một biểu tượng sống động, mang trong mình hơi thở của triết lý và nghệ thuật.
Tác phẩm “Khoảng Lặng” của họa sĩ Lê Thu Huyền là một hành trình thị giác đầy cảm xúc, nơi sắc đỏ và vàng hòa quyện, tạo nên một bản giao hưởng của ánh sáng và cảm giác. Bức tranh không chỉ là một tác phẩm trừu tượng, mà còn là một câu chuyện về những khoảng lặng trong tâm hồn, nơi mọi âm thanh lắng xuống để nhường chỗ cho sự chiêm nghiệm.
“Khoảng Lặng” như một bức màn cảm xúc, nơi sắc đỏ rực cháy, cuộn xoáy như những đợt sóng mạnh mẽ, tượng trưng cho sự sôi sục, đam mê, và những xung động nội tâm. Đan xen trong đó là sắc vàng, dịu dàng mà rực rỡ như ánh sáng của hy vọng của sự cân bằng và bình yên.
Những mảng màu không tuân theo một trật tự cụ thể, mà được sắp đặt một cách ngẫu hứng, tự nhiên, như thể chúng đang nhảy múa trên nền toan. Các đường nét xoáy tròn, những lớp màu chồng chất, và hiệu ứng loang lổ tạo nên một không gian ba chiều, khiến người xem cảm nhận được sự chuyển động không ngừng trong tĩnh lặng.
Hoạ sĩ Lê Thu Huyền đã gửi gắm vào “Khoảng Lặng” một ý niệm sâu sắc về sự đối lập và hòa hợp. Đỏ và vàng không chỉ là màu sắc, mà còn là hai thái cực của cuộc sống – sự dữ dội và tĩnh lặng, sự khát khao và an nhiên. Trong cái hỗn độn của sắc đỏ, ta nhận ra những khoảng trống của sắc vàng như một lời nhắc nhở rằng ngay cả trong những giây phút hỗn loạn nhất, ta vẫn cần những khoảng lặng để tìm lại chính mình. Và trong sự tĩnh lặng của sắc vàng, ta vẫn cảm nhận được hơi thở của sự sống của những nhịp đập mãnh liệt ẩn sâu bên trong.
Đứng trước “Khoảng Lặng,” người xem như bị cuốn vào một cơn lốc cảm xúc. Những đường nét xoáy tròn, sắc màu rực rỡ như chạm vào sâu thẳm tâm hồn, khơi gợi những ký ức, những cảm giác mà ta tưởng chừng đã lãng quên. Sắc đỏ trong tranh không chỉ là sự dữ dội, mà còn là một lời mời gọi, một sự thôi thúc để ta đối diện với những cảm xúc chân thật nhất của mình. Sắc vàng, mặt khác nó như một cái ôm dịu dàng đưa ta trở về với sự an nhiên, cân bằng.
Bức tranh như một cuộc đối thoại nội tâm, nơi người xem vừa bị cuốn vào sự hỗn loạn, vừa được dẫn dắt để tìm thấy sự tĩnh lặng. “Khoảng Lặng” không áp đặt một thông điệp cụ thể, mà để người xem tự mình khám phá, tự mình cảm nhận.
Tác giả đã sử dụng chất liệu sơn dầu một cách đầy sáng tạo, với những lớp màu chồng chéo tạo hiệu ứng thị giác mạnh mẽ. Các nét cọ dứt khoát nhưng vẫn đầy tinh tế, gợi lên sự tự do, phóng khoáng, nhưng đồng thời cũng cho thấy sự kiểm soát và ý đồ của tác giả. Bức tranh không chỉ là một tác phẩm để ngắm nhìn, mà còn là một trải nghiệm cảm xúc, một hành trình để người xem khám phá bản thân. Sự kết hợp giữa Đỏ và Vàng không chỉ tạo nên sự tương phản, mà còn là sự hòa quyện, gợi lên hình ảnh của ngọn lửa cháy sáng giữa bóng tối, của ánh sáng hy vọng giữa những khúc quanh của cuộc đời.
Tác giả Tạ Hùng Việt đã dùng chất liệu lụa để khắc họa bộ tranh gồm bốn tác phẩm mang tên “Chải Tóc Những Nàng Thơ”. Lụa – một chất liệu đòi hỏi sự tinh tế và khéo léo, đã trở thành cầu nối để họa sĩ truyền tải vẻ đẹp dịu dàng, đằm thắm của người phụ nữ Việt Nam.
Mỗi bức tranh trong bộ tác phẩm như một khúc nhạc nhẹ nhàng, nơi mái tóc dài óng ả của các nhân vật trở thành điểm nhấn, dẫn dắt ánh nhìn và cảm xúc người xem. Những đường nét uyển chuyển của mái tóc, bàn tay chải nhẹ hay ánh mắt mơ màng đều được vẽ bằng nét cọ mềm mại, nhẹ như hơi thở. Màu sắc pastel dịu dàng – hồng phớt, vàng nhạt, cam ấm – phủ lên tranh một vẻ đẹp hoài niệm, như một giấc mơ trôi qua giữa thực tại và ký ức.
Bộ tranh không chỉ đơn thuần tôn vinh vẻ đẹp ngoại hình của người phụ nữ, mà còn chạm đến chiều sâu nội tâm, những xúc cảm ẩn giấu bên trong. Hình ảnh chải tóc ,một hành động thường nhật qua bàn tay của hoạ sĩ Tạ Hùng Việt đã trở thành biểu tượng của sự dịu dàng, nữ tính và sự kết nối giữa con người với chính mình. Mái tóc dài, mềm mại như dòng chảy thời gian gợi lên hình ảnh người phụ nữ trong những khoảnh khắc riêng tư, nơi họ để lộ những suy tư, hoài niệm và cả khát vọng thầm kín.
Bộ tranh “Chải tóc những nàng thơ” không chỉ là lời ca ngợi vẻ đẹp của người phụ nữ mà còn là hành trình đi sâu vào tâm hồn, khám phá những cảm xúc sâu lắng và những mảnh ký ức không lời. Tạ Hùng Việt đã dùng chất liệu lụa để tạo nên những tác phẩm vừa mềm mại vừa vững chãi, như chính tinh thần của người phụ nữ Việt Nam – dịu dàng nhưng mạnh mẽ, lặng lẽ mà kiên cường.
Trong gam màu sơn dầu thấm đượm chất hoài niệm, bức tranh Ký Ức Cửa Ô của họa sĩ Nguyễn Bích Hồng mở ra một cánh cổng thời gian, nơi ký ức và cảm xúc được khơi dậy từ từng nét cọ tinh tế. Với kích thước tác phẩm không quá lớn nhưng sức chứa của nó là cả một Hà Nội xưa, dịu dàng và sâu lắng.
Nhìn vào bức tranh, Ô Quan Chưởng hiện lên như biểu tượng bất biến của Thủ đô, nơi những viên gạch cổ đã nhuốm màu thời gian, giữ lại tiếng bước chân của bao thế hệ. Dáng vòm cổng uy nghiêm ấy, dưới ánh nắng nhẹ xuyên qua tán lá xanh, trở thành chứng nhân của những đổi thay, mà vẫn mang trong mình nét đẹp không phai nhòa.
Phía xa, hai bóng người dừng chân trò chuyện nơi góc phố, còn chiếc xe đạp tựa lặng lẽ chờ ai. Tất cả tạo nên một nhịp điệu hài hòa – vừa tĩnh lặng, vừa chuyển động. Mỗi chi tiết đều được vẽ nên bằng tâm hồn người nghệ sĩ, như lời thầm thì của Hà Nội, vừa thân quen, vừa man mác nỗi niềm.
Trong bầu không khí rộn ràng của những ngày đầu năm mới, Triển lãm UNESCO Mỹ thuật Hà Nội lần thứ 11 không chỉ mang đến một không gian thưởng lãm nghệ thuật mà còn là dịp để giao lưu, trao đổi giữa các nghệ sĩ và người yêu nghệ thuật. Triển lãm kéo dài đến hết ngày 8/1/2025, hứa hẹn mang đến cho công chúng những trải nghiệm nghệ thuật đầy cảm xúc, tiếp thêm niềm tin và cảm hứng cho một năm mới tràn đầy sáng tạo.
Với những nỗ lực không ngừng nghỉ, Trung tâm UNESCO Mỹ thuật Hà Nội tiếp tục khẳng định sức sống mạnh mẽ và vị thế ngày càng vững chắc của mỹ thuật Việt Nam trong dòng chảy nghệ thuật đương đại.
Thu Trang.